Jonge kinderen leren door te bewegen. Rennen, springen, kruipen en spelen helpt kinderen hun energie kwijt te raken en bevorderd hun cognitieve en motorische ontwikkeling. Toch blijkt uit onderzoek dat kleuters en onderbouwleerlingen steeds minder bewegen, terwijl ze juist veel baat hebben bij bewegend leren. Hoe kan 321Start! hieraan bijdragen? In deze blog laten we zien hoe ons lespakket ook voor de jongste kinderen waardevol is.
Leren begint met bewegen
Kijk maar eens naar een baby: vanaf het moment dat ze hun handjes kunnen bewegen, beginnen ze de wereld te ontdekken. Ze stoppen alles in hun mond, pakken vast, draaien het om en onderzoeken met nieuwsgierige vingertjes. Dit is hun manier om grip te krijgen op hun omgeving. Peuters en kleuters doen hetzelfde, maar dan verfijnder. Ze rollen, rennen, springen, voelen, gooien en bouwen. Door te bewegen ontdekken ze hoe iets voelt, hoe het beweegt en wat het effect is van hun eigen acties. Beweging is dus dé manier waarop jonge kinderen leren en de wereld begrijpen.
Onderzoek wijst uit dat jonge kinderen vooral leren door directe ervaring en interactie met hun omgeving. Dit betekent dat ze beweging nodig hebben om te ontwikkelen en dat het een cruciale rol speelt in het verwerken en begrijpen van informatie. Kortom, zeer goed voor de breinontwikkeling.
De essentie van bewegen in de onderbouw
Kinderen ontwikkelen hun motorische vaardigheden, zoals balans, coördinatie en kracht, door te spelen en te bewegen. Daarnaast versterkt fysiek actieve lesstof de hersenontwikkeling en draagt het bij aan een betere concentratie. Onderzoek toont aan dat beweging direct samenhangt met de ontwikkeling van executieve functies en flexibiliteit, zoals zelfregulatie en taakgerichtheid, die essentieel zijn voor een succesvolle schoolloopbaan. Kinderen die al op jonge leeftijd bewegend leren profiteren hier hun hele schooltijd van.
Daarnaast draagt beweging bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Samen spelen en bewegen bevordert samenwerking, leert kinderen om rekening te houden met anderen en versterkt hun zelfvertrouwen. Ook voor taalontwikkeling is beweging van grote waarde. Door bijvoorbeeld taalspelletjes te combineren met beweging, dansen tijdens het zingen of letters uitbeelden met hun lichaam, onthouden kinderen woorden en begrippen sneller en beter.
Toch zien we dat in veel scholen de bewegingsruimte beperkt is. Leerkrachten geven aan dat tijdsdruk, een vol lesprogramma en ruimtegebrek belemmeringen vormen om beweging een vaste plek in de lesdag te geven. Daarnaast heerst soms de misvatting dat stilzitten en luisteren de beste manier is om te leren, terwijl juist een combinatie van verschillende leerstijlen, waaronder bewegend leren, het meeste effect heeft. Bovendien kunnen jonge kinderen niet de hele dag stilzitten en luisteren. 321Start! biedt praktische oplossingen om beweging en leren te combineren, zonder lange voorbereidingstijd.
Breinontwikkeling
Bewegen is essentieel voor de breinontwikkeling van jonge kinderen. Door te rollen worden de bovenste, onderste, voorste en achterste hersengebieden losgekoppeld, waardoor nieuwe verbindingen kunnen ontstaan. Dit helpt bij het integreren van reflexen en stimuleert de samenwerking tussen verschillende hersengebieden. Een duidelijk voorbeeld hiervan zie je bij tekenen: jonge kinderen krassen in het begin over het hele blad, maar naarmate hun brein zich verder ontwikkelt, beginnen ze een horizon te tekenen. In de lateralisatiefase leren ze links en rechts los van elkaar te gebruiken, wat je terugziet in bewegingen zoals huppelen. Door te bewegen en te spelen, wordt het brein geactiveerd en klaargemaakt voor nieuwe leerervaringen!
Lesidee: Letters en klanken in beweging
Een belangrijke vaardigheid die jonge kinderen leren is het herkennen van letters en klanken. Dit oefen je het beste met bewegend leren! Met het volgende spel stimuleer je zowel taalontwikkeling als motorische vaardigheden:
Letter-hop
Wat heb je nodig?
- Letterkaarten
- Ruimte op het plein – Slalompalen
Hoe werkt het? Leg letterkaarten verspreid neer of plak ze op de slalompalen. Noem een letter en laat de kinderen er naartoe springen. Dit kan per groepje of om en om. Als ze aangekomen zijn bij de letterkaart dan laten ze het klankgebaar zien wat bij die letter hoort.
Waarom werkt dit?
Dit spel combineert klankherkenning met beweging, waardoor kinderen beter onthouden welke klank bij welke letter hoort. Dit versterkt de letter-klankkoppeling. Daarnaast helpt het bij de ontwikkeling van grove motoriek.
Wil je dit spel uitbreiden voor oudere kinderen? Wil je het uitdagender maken? Laat de kinderen een woord maken door meerdere letters in de juiste volgorde aan te tikken.
Beweegtip/energizer: Dierenbewegingen
Hebben de kinderen behoefte aan een korte beweegbreak? Laat ze dieren nadoen! Dit kan bijvoorbeeld tijdens een overbruggingsmoment of als opfrisser tussen twee lesonderdelen door.
Zo werkt het:
Noem een letter en laat de kinderen bewegen/geluid maken zoals dat dier. Bijvoorbeeld:
- K: Spring als een kikker of miauw als een kat
- S: Sis als een slang of spring als een sprinkhaan
- L: Brul als een leeuw
- O: Maak een olifantenslurf
Om het nog uitdagender te maken, kun je kinderen laten raden welke dieren door andere kinderen worden uitgebeeld. Dit maakt het speelser en vergroot hun betrokkenheid.
Deze energizer helpt kinderen hun energie kwijt te kunnen en activeert tegelijkertijd hun creativiteit en motorische vaardigheden.
